Een risico in beeld brengen met BowTieXP

Het gebruik van grafische voorstellingen bij het identificeren en beheersen van risico's helpt bij het vergroten van het risicobewustzijn, de beeldvorming en het begrip voor individuele risico's, en het overall beeld van de totale risico exposure.


In dit voorbeeld maken we een compleet overzicht, en een complete BowTie van een heel herkenbaar risico: Bij de familie De Groot thuis breekt brand uit. 

De BowTie start met het beschrijven van de context (de "Hazard") en de gebeurtenis (het "Top Event):


20190211 BowTie Fire 1


In stap twee identificeren we de mogelijke oorzaken (de "Threats") waardoor brand kan ontstaan. In dit voorbeeld zijn ook al attributen over waarschijnlijkheid en (een) categorisering toegevoegd:


20190211 BowTie Fire 2 Hazards


In stap drie beschrijven we de mogelijke gevolgen (de "Consequences") van de brand, waarbij in dit voorbeeld ook de zwaarte van de gevolgen is aangegeven:


20190211 BowTie Fire 3 Consequences


NB: Soms is het eenvoudiger of ligt het voor de hand om éérst de gevolgen te identificeren, en daarna de oorzaken. Dat kan, en maakt voor het opbouwen van de BowTie niets uit.


Nu kunnen we voor het éérst het risico overzien in de vorm van een BowTie:


20190211 BowTie Fire 4 Hazards Consequences


Nu is het tijd om na te denken over maatregelen ("Barriers") om het risico te beheersen, te beginnen met maatregelen die een brand zouden moeten kunnen voorkomen. In dit voorbeeld zijn daar al actoren aan toegevoegd, net als een (kleur) indicatie van de status van de beheersing, en een categorie van maatregelen (klik voor een grotere weergave):


20190211 BowTie Fire 5 Proactive Barriers


Voor het geval dat de maatregelen ter voorkoming niet voldoende zijn, er er tòch brand uitbreekt, denken we ook na over maatregelen voor het beheersen van de gevolgen van de brand, ook weer met verschillende indicaties over status, actoren en categorieën (klik voor een grotere weergave):



Hierna is het mogelijk één totaalplaatje te maken van wat er allemaal bij het beheersen van het risico van een brand komt kijken. Dit stelt ons in staat om een keuze te maken uit, of een prioritering (of urgentie) toe te kennen aan de uit te voeren maatregelen (klik voor een grotere weergave):


20190211 BowTie Fire 7 All Barriers


Nu we zo ver zijn, kunnen we ook situaties bedenken waardoor een maatregel niet voldoende is, omdat er omstandigheden zijn die de werking van die maatregel beïnvloeden. Ook die kunnen aan de BowTie worden toegevoegd in de vorm van "Escalation Factors", plus nieuwe maatregelen om die situaties het hoofd te kunnen bieden. 

En zo is een compleet overzicht ontstaan van het risico van brand bij de familie De Groot (klik voor een grotere weergave):



Iedere stap in het maken van een BowTie biedt de mogelijkheid om dieper over het risico na te denken en "het goede gesprek te voeren" over de waarschijnlijkheid, de gevolgen en de te nemen maatregelen. Zodat onderbouwde beslissingen kunnen worden genomen over de beheersing van (aspecten van) dit risico.